نوعی ورزش است که در آن دو انسان غیر مسلح با یکدیگر گلاویز شده و برای به زمین زدن یا بی‌تعادل کردن حریف خود تلاش می‌کنند.

کشتی یکی از قدیمی‌ترین و فراگیرترین ورزش‌های دنیا است و احتمالاً در دوران ماقبل تاریخ با تغییر شکل در جنگ‌های تن‌به‌تن و جایگزین کردن مرگ یا صدمات شدید با یک پیروزی نمادین ایجاد شده‌است. شواهد بسیاری از حضور کشتی در تمامی تمدن‌های آغازین بشری وجود دارد. البته اولین بار در یونان باستان به یک ورزش واقعی تبدیل و در سال ۷۰۴ پ.م وارد المپیک شد. در المپیک باستان قهرمان کشتی پس از قهرمان پرتاب دیسک مهمترین پهلوان یونان شمرده می‌شد. داستان رقابتاودیسه و آژاکس که هومر در ایلیاد روایت کرده‌است از قدیمی‌ترین و باشکوه‌ترین داستان‌های مربوط به کشتی است.

سبک‌های متنوعی از کشتی در کشورهای مختلف دنیا تمرین می‌شود. از مهمترین سبک‌های ملی و محلی کشتی می‌توان به انواع کشتی با کمربند شامل گلیما در ایسلند، شوینگن در سوئیس، گوراشدر آسیای میانه و نیز سومو و جوجیتسو در ژاپن، و سامبو در روسیه اشاره کرد.

تقریباً تمام کشورهای دنیا دو سبک المپیکی کشتی یعنی کشتی فرنگی و کشتی آزاد را پذیرفته‌اند، تفاوت این دو در آن است که در کشتی فرنگی، که بیشتر در اروپای قاره‌ای محبوب است، گرفتن پائین کمر و استفاده از پا ممنوع است اما در کشتی آزاد کشتی‌گیران اجازه همین اعمال را دارند. مسابقات این دو رشته زیرنظر فدراسیون بین‌المللی کشتی (فیلا) برگزار می‌شود.

نام کشتی از کمربندی به نام کُستی گرفته شده که پارسیان و زرتشتیان هنگام غروب آفتاب به کمر خود می‌بستند و در برابر کانون آتش به دعا خواندن می‌پرداختند. کشتی گرفتن به معنی کمر یکدیگر را گرفتن است. اصل آن در زبان پهلوی، کُستیک و در زبان فارسی دری گُشتی خوانده می‌شود.

این کمربند که زرتشتیان آن را «بندرین» نیز می‌نامند، کمربندی است با ۷۲ نخ که از پشم گوسفند توسط زن موبدی بافته می‌شود. ۷۲ به شش رشته تقسیم می‌گردد و هر دسته دوازه نخ دارد که هفتاد و دو اشاره دارد به هفتاد و دو فصل یسنا (یکی از بخش‌های اوستا) و دوازده به دوازده ماه سال و شش اشاره دارد به شش گاهنبار (حبش‌های دینی سال). کستی را سه بار برکمر می بستند که یادآور سه اصل زرتشت یعنی «گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک» بود

کشتی ایران : کشتی‌گیران زورخانه در دوره قاجار

کشتی و ورزش باستانی در دوران صفویه و زندیه رونق زیادی در ایران یافت به طوری که در هر شهر صدها پهلوان بنام وجود داشت. در دوران قاجاریه علاقه به این ورزش چنان زیاد شد که در دورانناصرالدین شاه شخصی به نام «صاحب الدوله» مأمور توسعه ورزش کشتی شد و در تمامی روزهای تعطیل پهلوانان در میادین شهر به کشتی گرفتن می‌پرداختند. مسابقات کشتی پهلوانی برای انتخاب پهلوان پایتخت از همین ایام آغاز شد و بعدها به صورت یک سنت جاری همه‌ساله درآمد. محمدصادق بلورفروش، ابراهیم یزدی معروف به یزدی بزرگ، پهلوان اکبر خراسانی، حسین یوزباشی، سید حسن رزاز، سید اسماعیل کالسکه‌ساز از کشتی‌گیران و پهلوانان معروف آن زمان بودند.

از زمان رضا شاه زورخانه با فرهنگ جدید رونق بیشتری گرفت و در کنار زورخانه‌ها، باشگاه‌ها و ورزشگاه‌ها هم شکل گرفتند. از سال ۱۳۱۸ با مطرح شدن مقررات بین‌المللی کشتی، تغییر و تحولاتی در شیوه کشتی گرفتن و طرز لباس پوشیدن کشتی‌گیران پدید آمد.

حمید محمودپور در سال ۱۳۱۷ تعلیم کشتی آزاد و فرنگی با مقررات بین‌المللی را در ایران آغاز کرد. وی اولین تشک کشتی از جنس اسفنج را در دانشسرای تربیت بدنی واقع در دروازه دولت تهران پهن کرد. در سال ۱۳۱۸ اولین دوره مسابقات کشتی آزاد قهرمانی کشور در ورزشگاه امجدیه تهران برگزار شد. نخستین باشگاه کشتی هم باشگاه سلیمان خان در خیابان شاپور سابق بود. اولین تیم کشتی خارجی که وارد ایران شد تیم ترکیه بود که در سال ۱۳۲۶ به ایران آمد.^[۲]

نخستین حضور بین‌المللی کشتی ایران در المپیک ۱۹۴۸ لندن بود که منصور رئیسی در آنجا به مقام چهارم رسید. اولین حضور تیم ملی کشتی ایران درقهرمانی کشتی جهان هم با حضور تیم ملی کشتی آزاد در اولین دورهٔ رقابت‌های قهرمانی کشتی آزاد جهان در سال ۱۹۵۱ در هلسینکی فنلاند اتفاق افتاد.^[۳].

پرافتخارترین ورزش ایران در بازی‌های المپیک، ورزش کشتی با ۳۸ مدال است.^[۴][۵]

تغییرات اساسی قوانین و وزن‌ها در سال ۲۰۱۴

وزنبر اساس اعلام فدراسیون بین‌المللی کشتی فیلا قوانین کشتی از ابتدای سال ۲۰۱۴ تغییر خواهد کرد و همچنین در المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو، کشتی آزاد و فرنگی مردان و کشتی آزاد زنان در شش وزن جدید برگزار خواهد شد. فیلا پس از آنکه دو وزن از کشتی آزاد و فرنگی مردان کم و در عوض دو وزن به کشتی آزاد زنان اضافه کرد، برای توازن در اوزان می‌بایست تغییراتی در آنها بوجود می‌آورد، با توجه به این موضوع فیلا برای المپیک ریو برای کشتی آزاد و فرنگی مردان و همچنین کشتی آزاد زنان شش وزن در نظر گرفته است. فدراسیون بین المللی کشتی برای مسابقات قهرمانی قاره‌ای، جام جهانی و جایزه بزرگ دو وزن ۶۱ و ۷۰ کیلوگرم را به کشتی آزاد و ۷۱ و ۸۰ کیلوگرم را به کشتی فرنگی مردان اضافه کرده و همچنین در بخش کشتی آزاد زنان هم دو وزن ۵۵ و ۶۰ کیلوگرم به مسابقات افزود شده است.^[۶]

اوزان جدید کشتی کیلوگرم

کشتی آزاد (المپیک): ۱۲۵ ۹۷ ۸۶ ۷۴ ۶۵ ۵۷

کشتی فرنگی (المپیک): ۱۳۰ ۹۸ ۸۵ ۷۵ ۶۶ ۵۹

کشتی آزاد زنان (المپیک): ۷۵ ۶۹ ۶۳ ۵۸ ۵۳ ۴۸

کشتی آزاد (جهانی): ۱۲۵ ۹۷ ۸۶ ۷۴ ۷۰ ۶۵ ۶۱ ۵۷

کشتی فرنگی (جهانی): ۱۳۰ ۹۸ ۸۵ ۸۰ ۷۵ ۷۱ ۶۶ ۵۹

کشتی آزاد زنان (جهانی): ۷۵ ۶۹ ۶۳ ۶۰ ۵۸ ۵۵ ۵۳ ۴۸

بر اساس اعلام فدراسیون جهانی کشتی، وزن‌های مسابقات نوجوانان و نونهالان تغییری نکرده است.

قوانین

ضربه فنی: در کشتی آزاد، اختلاف امتیاز ۱۰ و در کشتی فرنگی ۸ امتیاز، ضربه فنی محسوب می‌شود.

پرتاب: فنون پرتابی در کشتی آزاد ۴ امتیاز و در کشتی فرنگی هم ۴ امتیاز خواهد داشت و اگر همراه با چرخش و کنترل باشد ۵ امتیاز به اجرا کننده فن تعلق می‌گیرد.

پایان مسابقه: چه در کشتی آزاد و چه در فرنگی دو فن پرتابی سه امتیازی و یک فن پرتابی پنج امتیازی به معنای پایان مسابقه است.

زمان برگزاری مسابقات: همه کشتی‌ها از ساعت ۱۰ صبح آغاز و بین هر مسابقه تا کشتی بعدی ۳۰ دقیقه فاصله خواهد بود.

شیوه اعتراض

هیات استیناف می‌تواند بدون مشورت با داوران تصمیم نهایی خود را اعلام کند، اگر هیات استیناف رای داوران را رد کند، به داورانی که مرتکب اشتباه شده‌اند، اخطار داده خواهد شد، اخطار دوم برای داوران به معنای محرومیت از قضاوت خواهد بود.

احتمال حذف از المپیک

در فوریه‌ی ۲۰۱۳، شورای اجرائی کمیته‌ی بین‌المللی المپیک پیشنهاد کرد که این رشته‌ی ورزشی از سال ۲۰۲۰ از عرصه‌ی این پیکارها حذف شود. کشتی جهت باقی‌ماندن در المپیک، با ۷ رشته‌ی دیگر رقابت کرد.^[۷] آلمان، ایالات متحده‌ی امریکا، ایران، بلغارستان و روسیه از جمله کشورهایی بودند که با این تصمیم مخالفت کردند.^[۸]

کمیته بین المللی المپیک روز ۸ سپتامبر (۱۷ شهریور) در كنگره خود در شهر بوينوس آيرس رای به ماندن كشتی در المپیک ۲۰۲۰ و ۲۰۲۴ داد. کشتی با به دست آوردن ۴۹ رای اعضای کمیته بین المللی المپیک ، موفق شد در بازی‌های تابستانی ۲۰۲۰ هم حضور داشته باشد. رشته‌های رقیب کشتی برای حضور در المپیک، یعنی بیسبال و سافتبال ۲۴ رای و اسکواش تنها ۲۲ رای کسب کردند.^[۹][۱۰]

تغییر نام فدراسیون جهانی

در 7 دسامبر 2014 در جریان کنگره جهانی کشتی در ازبکستان، طرح تغییر عنوان و لوگو فدراسیون جهانی از fila به uww یا اتحادیه جهانی کشتی پیشنهاد و به تصویب رسید. بدین ترتیب از این تاریخ نهاد رسمی کشتی اتحادیه جهانی کشتی نامیده خواهد شد.^[۱۱]

به گزارش «تابناک»، پس از تعیین رییس جدید فیلا، قوانین کشتی دارای تغییرات اساسی شد تا این ورزش با تحرک بیشتری دنبال شود.

تا پیش از این، فیلا برای تعیین برنده در مسابقه کشتی، ‌مجموع امتیازات را در نظر نمی‌گرفت و اگر کشتی‌گیری در وقت اول، یک بر صفر حریف خود را می‌برد و در وقت دوم چهار بر صفر به او می‌باخت و در وقت سوم، یک بر صفر او را می‌برد، ‌‌کشتی‌گیر برنده اعلام می‌شد.

بنا بر این گزارش، در مسكو كنگره فیلا با حضور 132 عضو از جمله نمایندگان ایران برگزار شد و در نهایت قوانین فیلا در چند مورد تغییر كرد.

از عمده تغییرات ایجاد شده، تغییر زمان مسابقه از سه تایم دو دقیقه‌ای به دو تایم سه دقیقه‌ای بوده است. همچنین امتیازات در مجموع شمارش خواهد شد و دیگر برنده کشتی به صورت دو تایم از سه تایم نخواهد بود.

به گفته رئیس جدید فیلا، این قوانین از این پس لازم‌الاجراست و مسابقات جهانی 2013 در بوداپست با قوانین جدید برگزار می‌شود.

تغییرات ایجاد شده در کشتی آزاد و فرنگی به ترتیب زیر است:

1 ـ شمارش امتیازات به صورت مجموع هر دو تایم خواهد بود.

2 ـ زمان کشتی ‌‌دو تایم سه دقیقه‌ای خواهد بود.

3 ـ خاک کردن دو امتیاز دارد. بیرون رفتن حریف از تشک و پوئن ـ اخطار تنها یک امتیاز خواهد داشت.

4 ـ ضربه فنی در کشتی آزاد وقتی خواهد بود که امتیاز یک کشتی‌گیر به 10 برسد و در کشتی فرنگی این امتیاز هفت خواهد بود.

5 ـ در کشتی آزاد، نخستین تذکر کم کاری از سوی داور به صورت هشدار زبانی اعلام می‌شود. در اعلام اخطار دوم، کشتی‌گیران سی ثانیه فرصت دارند امتیاز بگیرند که اگر کشتی‌گیری موفق به امتیازگیزی نشود، آن کشتی‌گیری که اخطار دریافت کرده، یک امتیاز و اخطار جریمه می‌شود.

6 ـ در کشتی آزاد، اگر در پایان دو دقیقه از هر تایم کشتی گیران امتیازی نگیرند، داور به کشتی‌گیر کم کارتر اخطار می‌دهد که در این شرایط کشتی‌گیر کم کار سی ثانیه فرصت دارد امتیاز بگیرد، وگر نه یک امتیاز به حریفش داده می‌شود.

7 ـ در کشتی فرنگی شرایط اخطار متفاوت از کشتی آزاد است. نخستین تذکر به صورت هشدار است. دومین هشدار به کشتی‌گیر کم کار این فرصت را به حریفش می‌دهد که کشتی را در خاک ادامه دهد یا در سرپا. سومین هشدار به کشتی گیر کم کار، یک امتیاز برای حریف در پی خواهد داشت. اگر کشتی‌گیری چهار اخطاره شود، مسابقه قطع ‌و حریفش با امتیاز ضربه فنی برنده می‌شود.

۱) کشتی لوچو: از ورزش های محبوب روستاهای مازندران است و چون جایزه کشتی‌گیران را بر نوک یک چوب در وسط میدان آویزان می‌کنند به آن لوچو گویند. جایزه؛ قواره پارچه، شال و ترمه و گاهی گاو یا گوسفند است که به همان چوب وسط میدان بسته می‌شود.

۲) کشتی با چوخه: این کشتی در سراسر خراسان به ویژه قوچان، فریمان و اسفراین، رواج دارد و در فضای آزاد به اجرا در می‌آید.

۳) کشتی گیله مردی: این کشتی چند صد سال است که در استان گیلان رواج دارد. در این کشتی هر جای بدن حریف با زمین تماس پیدا کند شکست خورده است. در این کشتی، علاوه بر کشتی گرفتن، ضربات با مشت نیز وجود دارد و کشتی گیران گیله مرد تنها یک شلوار تنگ استفاده می کنند و جایزه آن گاو، گوسفند، پارچه و... است و بعد از افتادن حریف، برنده به طرف تماشاچیان می‌رود و با پریدن به بالا از تماشاچیان طلب پاداش می کند.

۴) کشتی زوران پاتوله در کردستان

 ۵) کشتی لری در لرستان

۷) کشتی بغل به بغل در قزوین

۸) کشتی آشیرما در آذربایجان شرقی

۹) کشتی گرش در مناطق ترکمن نشین

۱۰) کشتی عربی در میان ایلات و عشایر خوزستان

۱۱) کشتی کمربندی در اصفهان

۱۲) کشتی لشکرکشی در یزد

۱۳) کشتی کج گردان در سیستان و بلوچستان به ویژه در روستاهای شهرستان زابل

۱۴) کشتی دسته بغل در استان فارس یه ویژه منطقه ارسنجان

همگی این کشتی های محلی زمینه‌ساز این ورزش است که در زندگی و سنت‌های ما ایرانیان به قدری ریشه دوانیده که تبدیل به یک ورزش ملی شده است. در سال ۱۳۱۷ حمید محمودپور که دارای تحصیلات عالی تربیت بدنی از دانشگاه ترکیه بود به تعلیم کشتی در ایران پرداخت. وی اولین تشک کشتی ازجنس اسفنج را در دانشسرای تربیت بدنی واقع در دروازه دولت تهران پهن نمود و فنون کشتی آزاد و فرنگی را آموزش داد.

در زمان‌های گذشته تشک کشتی وجود نداشته و به جز گود زورخانه، ‌کشتی روی زمین و خاک نرمی که روی آن می‌پاشیدند انجام می‌گرفت. محمودپور قبل از اینکه از تشک کشتی استفاده کند در ورزشگاه امجدیه روی چاله پرش ارتفاع برزنت می‌انداخت و فنون کشتی کلاسیک را آموزش می‌داد. در سال ۱۳۱۸ اولین دوره مسابقات کشتی آزاد قهرمانی کشور در ورزشگاه امجدیه تهران برگزار شد. نخستین باشگاه کشتی، باشگاه سلیمان خان پایین خیابان شاهپور سابق بود.

اولین تیم کشتی خارجی، ترکیه بود که در سال ۱۳۲۶ به ایران آمد. نخستین حضور بین المللی کشتی ایران در المپیک ۱۹۴۸ بود که مرحوم منصور رئیسی به مقام چهارم رسید. با آشنایی بیشتر کشتی‌گیران با فنون کشتی، افتخارات زیادی نصیب کشتی ایران شد و بسیاری از قهرمانان ایران بر سکوهای جهانی قرار گرفتند. عبدالله موحد، غلامرضا تختی، ابراهیم جوادی، امامعلی حبیبی، منصور مهدیزاده، محمد ابراهیم سیف‌پور، رسول خادم و.... از قهرمانان بنام جهان کشتی بودندکه افتخارات فراوانی در مسابقات المپیک و جهانی برای ورزش ایران به دست آوردند.

منابع

پرش به بالا↑ کشتی در ایران پارس اسپورت

1. پرش به بالا↑ کشتی در ایران پارس اسپورت
2. پرش به بالا↑ «اولین دوره حضور تیم ایران در رقابتهای کشتی آزاد قهرمانی جهان» ‎(فارسی)‎. وبگاه رسمی فدراسیون کشتی ایران.
3. پرش به بالا↑ ایران در بازیهای المپیک olympic.ir
4. پرش به بالا↑ Islamic Republic Of Iran olympic.org
5. پرش به بالا↑ FILA Announces Olympic Wrestling weight classes, rules changes, competition format through 2016 سایت فیلا

|

لینک ثابت | نسخه قابل چاپ |

امتیاز :

| اشتراک گذاری :

نوشته شده در تاریخ و در ساعت : - نویسنده : سعید